Pieśń emanuje niezwykłą gwałtownością
uczuć, takich jak: upojenie zwycięstwem, uwielbienie i wdzięczność dla Jahwe,
ale także pogarda, nienawiść dla nieprzyjaciół oraz sarkazm wobec zwyciężonych.[1]
1.
Nawiązania
a)
paralela
w NT
Prawdopodobnie autor biblijny pragnął
wzbudzić w sercach Izraelitów wiarę, nadzieję i radość, stąd pieśń uwielbienia
wzywająca do błogosławienia Boga za dokonane zwycięstwo. Podobnie w Ewangelii
według św. Łukasza (Łk 1,46n), po ogłoszeniu obecności Boga w świecie Matka
Zbawiciela intonuje modlitwę – Magnificat
(Wielbi dusza moja Pana…).
b)
w
tradycji żydowskiej
W tradycji żydowskiej Debora jest
uznawana za prorokinię, która sprawowała sądy pod gołym niebem, by nie musiała
przebywać w domu sama z mężczyzną. Lappidot (jej mąż) jest utożsamiany z
Barakiem (dowódcą wojsk izraelskich) lub człowiekiem mało znaczącym (trudniącym
się wyrobem świec dla świątyni).
Nauczyciele Prawa uważają Deborę za
zuchwałą ze względu na jej zachowanie: po pierwsze wezwała ona Baraka do
siebie, zamiast udać się do niego do Kadesz; po drugie nazywa siebie matką w Izraelu.
Mimo to literacka Pieśń Debory jest uznawana za dzieło niezrównane.[2]
2.
Podsumowanie
i wnioski.
Rola Debory w historii Narodu Wybranego
to dla Izraelitów znak obecności i cudownej interwencji ze strony Boga.
Podobnie było w przypadkach, kiedy Najwyższy „przemawiał” do swego ludu głosem
bądź czynem innych kobiet (nawet nierządnic czy cudzoziemek). Sama niewiasta,
nawet gdy coś uczyniła dobrego dla Izraela, nie mogła powiedzieć, że dokonało
się to jej mocą, że była silna (por. Łk 1,38: Oto ja służebnica Pańska…). U takich kobiet nie ma więc pychy.
Wielokrotnie uznawano, że to Bóg przez nie działa realizując swe zamierzenia,
objawiając dzięki kobiecie siebie – swoją moc i miłosierdzie.
Autorytet jaki posiadała Debora był
powodem słów Baraka: Jeżeli ty pójdziesz
ze mną, pójdę, lecz jeśli ty nie pójdziesz ze mną, nie pójdę (Sdz 4,8).
Tymi słowami uznał ważność kobiety, jej znaczenie i gwarancję błogosławieństwa
Bożego. Ze swym przekonaniem i wiarą wyruszył przeciwko Siserze (a wraz z nim
Debora), tak że zwycięstwo stało się faktem.
Debora
w Starym Testamencie najpełniej ilustruje prawdę, że poprzez słabość wspartą
wiarą można zadziwić świat.[3] Pierwsze zwycięstwo pokoleń izraelskich dokonało
się zatem dzięki nieprawdopodobnej łasce przypisywanej Bogu i inspiracji ze
strony proroctwa kobiety. Izraelici widzieli w tym oznakę potęgi Jahwe[4].
Słusznym zatem wydaje się tytuł Debory: matka w Izraelu. To jej bowiem Izrael zawdzięczał życie.[5] Włączenie Pieśni Debory [do tekstu
biblijnego] miało wzbudzić wiarę w późniejszych pokoleniach Izraela.[6]
3.
Ciekawostki;
inspiracje.
b)
Zastosowanie
w reologii[9]:
Perykopa: Góry się rozpłynęły od oblicza Pańskiego (Sdz 5,5) oznacza, że nawet skały mogą płynąć, jeżeli weźmiemy pod
uwagę boską, a nie ludzką skalę czasu. Stąd powstała tzw. liczba Debory w reologii, czyli liczba
podobieństwa. Im mniejsza liczba Debory,
tym substancja jest bardziej płynna.
c)
Inspiracja
w muzyce:
Postać Debory i zwycięstwo Baraka nad
wojskami kananejskimi Jabina inspirowała wielu muzyków, stąd powstały m.in.
dzieła, takie jak:
-
oratorium Debora profetessa Guerrera G.
Vignoliego;
-
Debora I. Contiego (1734);
-
dzieło sceniczne Debora e Sisera P.
A. Guglielmiego (premiera 1788);
-
oratorium Deborah G. F. Haendla
(premiera 1733);
-
oratorium wielkopiątkowe Deborah und
Jahel G. J. Wernera;
-
oratorium biblijne przeznaczone na czas liturgii pt. Déborah J. F. Lesueura (1828 z łacińskim tekstem zaczerpniętym z
Wulgaty);
-
kantata oratoryjna przeznaczona do celów liturgicznych pt. The Song of
Deborah and Barak H. Blaira (ok.
1890);
-
opery oparte na motywie Debory u Devin-Duiviera (1863) oraz J.B. Förstera
(1893);
-
opera Debora e Jaele I. Pizzettiego
(premiera 1922).
d)
W
sztuce, w ikonografii Deborę przedstawiali m.in.: J. Syrlin St., S. de Bray czy
L. Giordano.
e)
W
literaturze Pieśń Debory
zainspirowała:
- G. de Févre de
la Broderie’a (Hymnes ecclesiastiques);
-
M. K. Sarbiewskiego (zob. jego rozprawy o poetyce)
-
W. Sierakowskiego (tekst kantaty Debora).[10]
Bibliografia:
1.
Bocian
Martin, Leksykon postaci biblijnych,
Wyd. Znak, Kraków 1995.
2.
Borzymińska
Zofia, Żebrowski Rafał (oprac.), Polski słownik
judaistyczny. Dzieje kultura, religie, ludzie, tom 1, Wyd. Prószyński i
S-ka, Warszawa 2003.
3. Coogan M. D., Catholic
Biblical Quarterly 40 (1978) 143─166.
4. Katolicki komentarz biblijny, Pr. zb., Wyd.
Vocatio, Warszawa 2001.
5. Klimek Piotr, Debora, czyli wiara kobiety [w:] Idziemy nr 19 (400), 12 maja 2013 [za:] http://www.idziemy.pl/wiara/debora-czyli-wiara-kobiety/
6.
Langkammer
Hugolin, Słownik biblijny, Wyd.
Księgarnia św. Jacka, Katowice 1984.
7. Lindars B., Bulletin
of the John Rylands University Library of Manchester 65 (1983) 158─175.
8. Majewski Marcin,
O języku hebrajskim, cz. 2 [za:] https://sites.google.com/site/orygenesorgblog/Home/strefa-studentow/o-jzyku-hebrajskim-cz-2
9.
Międzynarodowy
komentarz do Pisma Świętego. Komentarz katolicki i ekumeniczny na XXI wiek, Pr. zb., Wyd.
Verbinum, Warszawa 2000.
10. O’Connor M., Hebrew Verse Structure (Winona Lake,
1980).
11.
Ohler Annemarie,
Postacie kobiet w Biblii, Wyd. WAM,
Kraków 1996.
12.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu.
Najnowszy przekład z języków oryginalnych z komentarzem, Wyd. Św.
Paweł, Częstochowa 2008.
13. Pismo Święte
Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, Wyd.
Pallottinum, Wyd. IV, Poznań 1996.
14. Pismo Święte
Starego i Nowego Testamentu z komentarzami Jana Pawła II, Wyd. M, Kraków
2014.
15. Stolz F., Jahwes und Iseaels Kriege, Zuerich
1972.
16. Taylor J. G., Journal
for the Study of the Old Testament 23 (1982) 99─108.
[1]
Majewski Marcin, O języku hebrajskim,
cz. 2 [w:] https://sites.google.com/site/orygenesorgblog/Home/strefa-studentow/o-jzyku-hebrajskim-cz-2
- z dnia 24.10.2015
[2] Zob. Bocian
Martin, Leksykon postaci biblijnych,
Wyd. Znak, Kraków 1995, s. 110.
[3] Klimek Piotr, Debora, czyli wiara kobiety [za:] http://www.idziemy.pl/wiara/debora-czyli-wiara-kobiety/
[4] Ohler Annemarie, Postacie kobiet w Biblii, Wyd. WAM,
Kraków 1996, s. 92.
[5] Tamże, s. 93.
[6] Międzynarodowy komentarz do Pisma Świętego. Komentarz katolicki i
ekumeniczny na XXI wiek, Wyd. Verbinum, Warszawa 2000, s. 464, kol. 1.
[7] Osada, wioska.
[9] Reologia – dział mechaniki
ośrodków ciągłych zajmujący się plastycznymi deformacjami–odkształceniami oraz
płynięciem materiałów.
[10] Zob. Bocian Martin, Leksykon postaci biblijnych, Wyd. Znak,
Kraków 1995, s. 110−111.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz