Godność katolików świeckich

Ja jestem krzewem winnym, wy – latoroślami

Godność katolików świeckich w Kościele-Misterium

(na podstawie: Jan Paweł II, Christifideles laici)

Tajemnica winnicy

Obraz winnicy oddaje przede wszystkim tajemnicę ludu Bożego. W Starym Testamencie obraz winnicy występuje jako symbol Narodu Wybranego. Prorok Jeremiasz przekazuje nam słowa Boga o radości z powodu winnicy – Izraela (Jr 2,21), podobnie Ezechiel użył tej metafory (Ez 19,10) oraz Izajasz (Iz 5,1-2).

Winnica ma też drugi symbol. Jest nim Chrystus. Sam Jezus, przemawiając, przywołał ową metaforę, w słowach: Ja jestem krzewem winnym, wy – latorośliami (J 15,5) przekazując istotę jedności między Nim a ludźmi. Ów życiodajny związek wskazuje na źródło dobra, czyli na Boga w Chrystusie działającego w Duchu Świętym, bez którego nic nie możemy uczynić. Tajemnica ewangelicznej winnicy to misterium Kościoła. Jezus, w symbolu winnicy w jednej z przypowieści, przekazał jednocześnie elementy Królestwa Bożego (Mk 12,1; Mt 21,28).

Kim są świeccy

Ojcowie synodalni zdefiniowali świeckich jako pełnoprawnych członków Kościoła objętych jego tajemnicą i obdarzonych specyficznym powołaniem¹, którego celem jest szukanie i podążanie do Królestwa Bożego w ramach spraw świeckich, kierując nimi zgodnie z wolą Bożą. Jednocześnie podkreślono przynależność świeckich do ludu Bożego. Wierni chrześcijanie to osoby, które na mocy chrztu zostały wszczepione w Chrystusa i stały się uczestnikami Jego urzędu: kapłańskiego, prorockiego i królewskiego. Tym samym Kościół to nie tylko członkowie stanu kapłańskiego czy zakonnego, z papieżem na czele, ponieważ jego autentyczną i żywą wspólnotę współtworzą wierni świeccy.

Chrzest i chrześcijańska nowość

W celu poznania sylwetki świeckiego trzeba zrozumieć radykalną nowość płynącą ze Chrztu Świętego. Wyróżniamy jej 3 podstawowe aspekty. Chrzest:

1. odradza nas do życia dzieci Bożych,
2. jednoczy z Jezusem Chrystusem i Jego Ciałem, którym jest Kościół,
3. namaszcza w Duchu Świętym, czyniąc każdego duchową świątynią.

Ad.1) Chrzest to jakby powtórne nowe narodzenie polegające na duchowym odrodzeniu (J 3,5; 1 P 1,3-4). Poprzez chrzest stajemy się więc dziećmi Boga i braćmi Chrystusa, powołanymi do istnienia z tchnienia Ducha i z niezniszczalnego ziarna Stwórcy, dzięki Jego żywemu i trwającemu Słowu (1 P 1,23). W obrazowaniu tej tajemnicy można powiedzieć, że jesteśmy członkami mistycznego Ciała Chrystusa (1 Kor 12,27).

Ad.2) Chrzest oznacza owo mistycznie wcielenie w ukrzyżowane i zmartwychwstałe Ciało Pana Jezusa. Sakrament ten wyznacza cel naszego dynamizmu wiary. Razem z Chrystusem umieramy i razem z nim rodzimy się do nowego życia w Bogu (Ga 3,27). Jako ochrzczeni stanowimy jeden organizm, duchowo zjednoczony z Trójcą Świętą i we wspólnocie (Rz 12,5).

W innym obrazie ochrzczeni to jakby żywe kamienie tworzące duchową świątynię lub dom duchowy² na fundamencie kamienia węgielnego, którym jest Chrystus (1 P 2,5n). Mocą Ducha Świętego każdy z ochrzczonych otrzymuje namaszczenie w formie duchowej, niezatartej pieczęci (1 Kor 1,21-22), stając się napełnionym świętą obecnością Boga.

Udział świeckich w kapłańskim, prorockim i królewskim urzędzie Jezusa Chrystusa

Udział w potrójnym urzędzie Chrystusa (Kapłana, Proroka i Króla) rozpoczyna się wraz z namaszczeniem podczas Chrztu Św., potem rozwija przez Bierzmowanie, a umacnia w każdej Eucharystii.

1. Ludzie świeccy uczestniczą w urzędzie kapłańskim Chrystusa, gdyż jako wcieleni przez Chrzest Św. w Chrystusowe Ciało łączą się z Nim w ofierze, ofiarując samych siebie i wszystkie swoje uczynki (Rz 12,1-2).
2. Udział w urzędzie prorockim Chrystusa uprawnia i zobowiązuje świeckich do tego, by z wiarą przyjęli Ewangelię i głosili ją słowem i czynem, demaskując i zwalczając zło. Jednocześnie wierni otrzymują udział w nadprzyrodzonym zmyśle wiary Kościoła i w łasce słowa (Dz 2,17-18; Ap 19,10).
3. Świeccy jako lud Boży są wezwani do służenia Królestwu Bożemu i do jego rozszerzania w dziejach. Królewskość (z uczestnictwa w urzędzie królewskim Chrystusa) to duchowa walka z królestwem grzechu oraz dar z siebie dla bliźnich (w miłości i sprawiedliwości). W ten sposób lud przywraca stworzeniu jego pierwotną wartość.

Laikat i jego świecki charakter

Przez Chrzest w Chrystusie wszyscy są równi co do godności. Stąd też płynie współodpowiedzialność świeckich (na równi z kapłanami, zakonnikami i zakonnicami) za misję Kościoła. Jest jednak specyficzna właściwość laikatu, a mianowicie jego świecki charakter. W świetle zbawczego planu Boga i tajemnicy Kościoła udział świeckich jest niezastąpiony.

Świecki stan wiernych to miejsce realizacji ich powołania. Świeccy, żyjący, uczący się i pracujący w świecie dążą do pełni w Jezusie Chrystusie. Sam Jezus był żywym uczestnikiem takiej społeczności (a nie np. w zakonie) jako rzemieślnik (cieśla). Tym samym swoją postawą ukazał wartość i świętość tego rodzaju życia. A zatem świeccy nie muszą wyrzekać się swego miejsca w świecie chcąc dążyć do pełni (1 Kor 7,24). Ich powołanie bowiem urzeczywistnia się właśnie wewnątrz świata. Jednocześnie, będąc świadkami Chrystusa mają szansę, a nawet powołanie uświęcać świat na kształt zaczynu (od wewnątrz)³. Żyjąc w świecie słyszą głos Boga i w nim szukają dróg do Królestwa Bożego. Stąd też świeccy dążą do świętości w powołaniu małżeńskim, poprzez życie rodzinne, zawodowe, w celibacie i różne formy działalności społecznej. Świeccy jako świadkowie miłości Chrystusa są jak ewangeliczna sól, światło i zaczyn. Dzięki temu zostaje upowszechniona zbawcza Ewangelia.

Powołani do świętości

Świętość, jako doskonała miłość, to pierwsze i najważniejsze powołanie wszystkich ludzi z każdego stanu życia. Człowiek święty jest najwspanialszym świadectwem godności dziecka Bożego. Chrześcijańska godność jest źródłem równości wszystkich członków Kościoła, siłą rozwoju braterskiej wspólnoty, a jednocześnie tajemnicą misyjnego dynamizmu świeckich. Kościół, jako misterium Chrystusa, jest znakiem i narzędziem świętości. Święci Kościoła w każdym czasie są źródłem i początkiem jego duchowej odnowy (Rz 6,22; Ga 5,22) oraz realizowania zbawczej misji.

Wezwanie do świętości w przypadku świeckich to życie według Ducha, o czym mówi św. Paweł: Wszystko, cokolwiek działacie słowem lub czynem, wszystko czyńcie w imię Pana Jezusa, dziękując Bogu Ojcu przez Niego (Kol 3,17). Nawet troski rodzinne czy inne sprawy świeckie winny być zanurzone w duchowej sferze tak, by codzienne sytuacje normalnego życia stawały się inspiracją do zbliżania się do Boga, spełniania Jego woli i służenia bliźnim, prowadząc do zjednoczenia z Panem.⁴ Jak mocne trwanie latorośli w winnym krzewie warunkuje ich rozkwit i rozrost, tak komunia z Chrystusem przynosi w duszy ludzkiej owoc obfity.

1 Zob. Lumen gentium 31.

2 Tamże, 10.

3 Tamże, 31.

4 Zob. Dekret o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem 4.