Motywy biblijne u Bacha - cz.5.

Również i książę Leopold ożenił się w Köthen. Jednak jego wybranka nie lubiła muzyki Bacha. Stąd atmosfera na dworze gwałtownie popsuła się. W tym czasie Bach, wciąż mocno przeżywający śmierć pierwszej żony, odczuwał silną potrzebę powrotu do muzyki religijnej (zgodnie zresztą z długą, rodzinną tradycją). To wszystko sprawiło, że dwa lata po ślubie z Anną Magdaleną (w 1723 r.) Bach wyjechał z Köthen do Lipska, gdzie objął stanowisko dyrektora muzycznego i kantora przy kościele św. Tomasza. Pracował też w kościele św. Mikołaja. W Lipsku Bach spędził ostatnie 27 lat swego życia. Czas ten okazał się dla niego najtrudniejszym. Kariera zawodowa była pełna nieustannych utarczek z przełożonymi i Radą Miejską (miejskimi notablami), którzy nie kryli swej niechęci do niego i żalu z powodu jego zatrudnienia. Początkowo bowiem zamierzano zatrudnić innego muzyka - Georga Philipha Telemanna, ale wobec jego odmowy, stanowisko przypadło Bachowi. Jeden z radców tak to skomentował: Ponieważ nie udało nam się pozyskać lepszego, musimy zadowolić się kimś przeciętnym.

Piastując stanowisko kantora w Lipsku, Bach uczył muzyki, śpiewu, łaciny, gramatyki i matematyki w szkole św. Tomasza (Thomasschule). To należało do jego obowiązków, choć nie lubił uczyć. Ponadto był dyrygentem chóru, orkiestry oraz kompozytorem muzyki kościelnej. Do jego oficjalnych obowiązków należało pisanie kantaty na każdą niedzielę i święto roku kościelnego (poza tygodniami Adwentu przed Bożym Narodzeniem i Wielkim Postem poprzedzającym Wielkanoc). Kantaty coniedzielne stanowiły ogromne wyzwanie kompozytorskie. Były formą muzycznej homilii. Wymagały nadzwyczajnej koncentracji i dyscypliny. Kantatę wykonywano po Ewangelii dla podkreślenia i interpretacji treści czytań biblijnych. Kompozytor korzystał więc z tekstu liturgii słowa przeznaczonego na dany dzień. Od poniedziałku do piątku pisał do niego muzykę rozpisując ją dla poszczególnych głosów. W sobotę (lub w niedzielę o świcie) była próba generalna (z instrumentalistami i wokalistami). Następnie kantatę wykonywano podczas niedzielnego nabożeństwa. I tak co tydzień. Utwory te trwały ok. 20-30 minut. W ciągu całego życia Bach skomponował ok. 300 kantat (do dzisiaj zachowało się ich ok. 200). Dzieła te charakteryzują się różnorodnością i oryginalnością.

Pod koniec życia Bach miał kłopoty ze zdrowiem. Pogorszył mu się zwłaszcza wzrok. Jego oczy były przemęczone przez długie godziny pracy przy świetle świec. Dwu operacji oczu kompozytora podjął się słynny angielski okulista – John Taylor, jednak zabiegi tylko pogorszyły sprawę. W wyniku komplikacji pooperacyjnych Bach zmarł 28 lipca 1750 roku z powodu wylewu krwi do mózgu. Ponieważ kompozytor nie zostawił testamentu, majątek po nim podzielono sądownie pomiędzy wdowę i dzieci.

cdn.