Cystersi
W Polsce od XII wieku. Ich klasztor
znajduje się m.in. w Jędrzejowie, Sulejowie czy Wąchocku. Zakon cystersów
wybrał m.in. biskup krakowski - Wincenty Kadłubek (5 lat przed śmiercią), który
obok arcybiskupa gnieźnieńskiego Henryka Kietlicza, był za reformą gregoriańską
w polskim Kościele (obejmującą celibat księży, zniesienie ius spoli, kościołów prywatnych, uwolnienia duchowieństwa spod
wpływów świeckich, sądów, inwestytury).
Cystersi pragnęli realizować regułę św.
Benedykta w jej pierwotnej postaci. Specjalizowali się w gospodarce rolnej. W
XIII wieku wspólnota liczyła ok. 40−50 mnichów, którzy kierowali pracą ludności
poddanej w majątkach klasztornych. Kultywowali kulturę, naukę, medycynę. Dzięki
cystersom nastąpił postęp w rzemiośle i rolnictwie.
Zakon wydał 850 świętych i
błogosławionych (w tym ponad 100 biskupów). Wśród nich jest m.in. św. Bernard z
Clairvaux (Doktor Kościoła) oraz bł. Wincenty Kadłubek.
Nową gałęzią
cystersów są trapiści.
Dominikanie
Bracia żebrzący. W Krakowie od 1222 r.
Zakon pociągał elitę (wstąpił do niego
np. Jacek Odrowąż w Krakowie czy Czesław we Wrocławiu). W XV wieku była reforma
zakonu.
W regule zakonu został położony nacisk na
stałą naukę (studia generalne lektorów). Dominikanie jako pierwsi u schyłku XIV
w. utworzyli studium generalne w Krakowie.
Franciszkanie
Bracia żebrzący.
Do Polski przybyli z Pragi (po
dominikanach) w XIII w. Początkowo założyli zakon w Krakowie i we Wrocławiu.
Ideał franciszkański był wzorem dla św.
Kingi; żony Bolesława Wstydliwego (fundatorki klasztoru klarysek w Starym
Sączu).
W zakonie został położony nacisk na
stałą naukę (studia generalne lektorów).
W XV wieku nastąpiła reforma, w wyniku
której powstaje osobna gałąź: bernardyni (nazwa pochodzi od najstarszego ich
klasztoru w Krakowie pw. św. Bernardyna ze Sieny). Skupiali elitę.
Wśród świętych franciszkanów są: Szymon
z Lipnicy, Jan z Dukli czy Władysław z Gielniewa.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz