Znaczenie psychologii w życiu artysty

Sztuka to odbicie psychiki i osobowości artysty.

Psychologia jako nauka o człowieku i sposobach myślenia, odczuwania czy zachowania, pozwala zrozumieć jego twórczość. Właściwe odczytanie dzieła odsłania cechy twórcy, jego pole zainteresowań i świat wewnętrznych przeżyć. Poprzez sztukę artysta prowadzi dialog z odbiorcami swej twórczości. Dostrzegając to, co chciał zaakcentować, dowiadujemy się, co chciał nam przekazać.

Nie zawsze jednak człowiek tworzy dla spełnienia swej tzw. misji. Często z pobudek czysto materialnych służy sztuce komercyjnej - będąc autorem rzeczy, które nie mają wysokiej wartości artystycznej, ale za to dobrze się sprzedają. Jednakże każdy prawdziwy i wrażliwy artysta w końcu musi wypowiedzieć się szczerze tworząc to, co mu nakazuje dusza.

Proces twórczy to forma działalności, która dotyczy różnych sfer i zjawisk życia człowieka. Z jednej strony tworzenie to forma odprężenia i relaksu, sposób na oderwanie się od codziennych problemów. Praca artystyczna może prowadzić do wrażeń niemal mistycznych, w których zapomina się o upływającym czasie, o potrzebie snu czy jedzenia. Mówimy wówczas o tzw. twórczym transie. Z drugiej strony tworzenie wiąże się z ciężką pracą, która pochłania bardzo dużo energii i wysiłku. Dzieło, które staje się w centrum uwagi autora potrafi całkowicie zdominować jego życie i myśli.

Tworzenie jest więc ciągłą walką z tym, co przeżywa artysta i z tym, co chce przedstawić. Używa przy tym wszelkich dostępnych mu środków, niejako „spala się”, by „przemówić” do nas głosem swej duszy -  poprzez swe dzieło. Rzeczą arcytrudną jest wyrazić w pełni owe wewnętrzne natchnienie. Zatem artysta nie może tworzyć, jeśli nie ma wizji. Musi wiedzieć, co chce powiedzieć za pomocą danej formy plastycznej i w jaki sposób może to osiągnąć.

Jednakże proces twórczy nie jest wyłącznie czystą dedukcją czy postępowaniem według określonego wzoru matematycznego, nie jest to też czysta mistyka. Tworzenie to nieustanny ruch. Artysta zmaga się nie tylko z formą, bryłą czy kolorem, ale przede wszystkim z samym sobą. Poszukuje drogi, przekracza swe możliwości, ryzykuje postulując coś nowatorskiego, a wszystko po to, by osiągnąć cel – doskonałość. Zatem sztuka służy rozwojowi osobowości. 

Psychologia pojawia się w każdym aspekcie życia, również życia artysty. Pozwala wiele wytłumaczyć, wyjaśnić, rozszyfrować; wspiera filozoficzne i intelektualne przesłanie sztuki. W spojrzeniu artysty jest pewien rodzaj przenikliwości, hipnotycznego skupienia na wzór psychologa penetrującego duszę. Psychologia definiuje zachowania, wybory, zestawienia, odsłania rąbek tajemnicy duszy człowieka - obraz jego wnętrza, przeżyć i odczuć.