Z cyklu: Arcydzieła - cz.5. - D.Velázquez "Chrystus na krzyżu"

Diego Rodriguez de Silva, znany jako Diego Velázquez (1599−1660), to hiszpański malarz epoki baroku, jeden z najgenialniejszych artystów w historii malarstwa.

Dosyć wcześnie zyskuje dojrzałość artystyczną. Licencję malarza zdobywa w 18 roku życia. Sześć lat później staje się nadwornym malarzem króla Filipa IV. Król darzy go szczególnym szacunkiem i opieką ze względu na swe zamiłowanie do sztuki. Na dworze królewskim w Madrycie Velázquez rozwija swój talent, dochodząc do mistrzostwa w dziedzinie malarstwa, szczególnie portretowego.

Olejny obraz Chrystus na krzyżu powstał w roku 1632 po podróży malarza do Rzymu. Dzieło zdradza pewne powiązania z płótnami widzianymi przez Velázqueza we Włoszech. Obraz został namalowany na zamówienie króla dla klasztoru św. Placyda. Dzieło jest jednym z nielicznych o tematyce religijnej, powstałych w okresie dworskim, stanowiąc przykład nieprzeciętnych zdolności, jakimi obdarzony był Diego Velázquez. Doskonale opanowana sztuka portretu pozwalała malarzowi pracować przy wielkich płótnach z oszałamiającą swobodą. Dowodem na to jest właśnie sakralny obraz Chrystus na krzyżu, o rozmiarach 248 na 169 cm.

Dzieło Velázqueza przedstawia postać ukrzyżowanego Jezusa. Nad Jego pochyloną głową widnieje tabliczka z napisem: Jezus Nazarejczyk Król Żydowski (w języku hebrajskim, łacińskim i greckim). Postać promienieje dostojeństwem. Chrystus Velázqueza wydobywa się z mroku tła i zdecydowanie od niego odcina poprzez skoncentrowany snop intensywnego światła. Tym samym obraz skupia uwagę na Osobie Ukrzyżowanego. Przepaść ciemności zewsząd otaczającej krzyż napawa smutkiem i bólem. Kiedy patrzę na ten obraz czuję samotność Cierpiącego. Czerń tła potęguje nastrój powagi chwili. Światło zaś wskazuje na Postać Jezusa miłującego, symbolizując tu przede wszystkim Jego jedność z Bogiem.

Surowa kompozycja, kontrast światła i cienia oraz ascetyczny dobór barw, to celowe środki wyrazu zastosowane przez Velázqueza dla oddania dramatyzmu wydarzenia i wielkości Chrystusa. Artysta w pełni ujawnia tu umiejętność malarskiego oddania potężnego ładunku pełni człowieczeństwa i godności Przybitego do krzyża. Obraz tchnie mistyką heroicznego oddania w miłości.