Chcąc poznać i przyjrzeć się dokładniej
postaci Maryi sięgniemy i przeanalizujemy zapisy, jakie znajdują się na Jej
temat w Ewangeliach synoptycznych. Przyglądając się portretowi Matki Jezusa spróbujemy
zastanowić się jaką rolę odegrała Maryja w historii zbawienia.
Ewangelie synoptyczne
to wspólna, naukowa nazwa dla pierwszych trzech Ewangelii w Biblii. Jej autorem
jest Johann Jacob Griesbach (zm. 1812 r.), niemiecki biblista, duchowny
luterański. Samo słowo „synoptyczna” pochodzi z języka greckiego i oznacza
spojrzenie obejmujące całość. W tym wypadku jest ono potrójne, bowiem dotyczy
ujęcia według św. Mateusza, św. Marka i św. Łukasza.
Cechą wspólną Ewangelii
synoptycznych jest znaczne podobieństwo relacji (w porównaniu z Ewangelią
według św. Jana) pod względem treści, układu materiału, języka, słownictwa i
stylu. Teoria ta oparta jest na hipotezie dwóch źródeł (pochodzącej od
niemieckiego filozofa protestanckiego Christiana Hermanna Weisse), przy czym Ewangelia
według św. Marka traktowana jest jako źródło pierwsze, zaś źródło Q, czyli
zbiór mów Jezusa (łac. logion −
powiedzenie), jako źródło drugie (oba dla Mt i Łk).
Referat dotyczący
obrazu Maryi w Ewangeliach synoptycznych, stanowić więc będzie analizę przekazu
natchnionej wizji trzech nowotestamentowych autorów biblijnych. W pracy tej
wystąpią m.in. wątki biograficzne Matki Jezusa, wplecione w Dobrą Nowinę, które
podkreślają Jej postawę, wiarę, powołanie i znaczenie w historii zbawienia, z akcentem
położonym na duchowość.
Na początku, w
poniższej tabeli, prezentujemy zestaw fragmentów biblijnych związanych z Maryją,
które są obecne u synoptyków. Jest to panoramiczne, a zarazem porównawcze objęcie
ogółem wszystkich tekstów przewijających się u trzech ewangelistów, w celu
wstępnego spojrzenia na liczebność owych perykop[1],
ich rozmiar, konkretne umiejscowienie, tematykę, kontekst, styl i znaczenie.
Służyć to będzie głębszemu przyjrzeniu się portretowi Matki Zbawiciela,
refleksji i wyciągnięciu wniosków.
|
Ewangelia według
św. MATEUSZA
(napisana
w języku hebrajskim
lub
aramejskim)
Rozdziały
mówiące o Maryi: 1,2,12,13 (z wszystkich
28)
|
Ewangelia według
św. MARKA
(napisana
w języku hebrajskim
lub
aramejskim)
Rozdziały
mówiące
o
Maryi: 3,6
(z
wszystkich 16)
|
Ewangelia według św. ŁUKASZA
(napisana
w języku greckim)
Rozdziały
mówiące o Maryi: 1,2,3,8,11 (z wszystkich
24)
|
|
1)
Rodowód od strony Józefa męża Maryi, z której narodził się Jezus,
zwany Chrystusem (Mt 1,16)
2)
Narodzenie Jezusa (…Matki Jego [Jezusa], Maryi… do
siebie Maryi, twej Małżonki… wziął swoją Małżonkę… –Mt 1,18-25)
3)
Mędrcy ze Wschodu (Weszli do domu i
zobaczyli Dziecię z Matką Jego, Maryją – Mt 2,11)
4)
Ucieczka Świętej Rodziny do Egiptu (…
weź Dziecię i Jego Matkę… wziął
Dziecię i Jego Matkę… – Mt
2,13-14)
5)
Powrót do Nazaretu po śmierci Heroda (…weź
Dziecię i Jego Matkę… wziął Dziecię
i Jego Matkę… – Mt 2,20-21)
6)
Nauka o prawdziwych krewnych Jezusa (…Jego
Matka i bracia… Twoja Matka i Twoi bracia… moją matką i… moimi braćmi… moja matka i moi bracia… jest bratem, siostrą, matką… – Mt
12,46-50)
7)
Jezus w Nazarecie (Czyż Jego [Jezusa] Matce nie jest na imię Miriam – Mt 13,55)
|
1)
Nauka o prawdziwych krewnych Jezusa (…nadeszła
Jego Matka
i bracia… Twoja Matka
i bracia… moją matką
i… braćmi… moja matka
i moi bracia… jest bratem … matką – Mk 3,31-35)
2)
Jezus w Nazarecie
(…syn Maryi…
– Mk 6,3)
|
1)
Zwiastowanie Maryi (Łk 1,26-38)
2)
Nawiedzenie krewnej Elżbiety (Łk 1,39-45)
3)
Magnificat Maryi (Łk 1,46-56)
4)
Narodzenie Jezusa (Łk 2,1-7)
5)
Pasterze u żłóbka (znaleźli Maryję, Józefa i Niemowlę… – Łk
2,16; Lecz Maryja zachowywała wszystkie te sprawy i rozważała je w
swoim sercu – Łk 2,19)
6)
Obrzezanie (…w łonie [Matki] – Łk
2,21)
7)
Ofiarowanie w świątyni (…gdy… upłynęły dni ich oczyszczenia…
przynieśli Je [Dziecię]… – Łk 2,22-24)
8)
Spotkanie ze starcem Symeonem w świątyni i jego proroctwo (…Rodzice wnosili Dzieciątko Jezus – Łk
2,27; …Jego ojciec i Matka dziwili się… rzekł do Maryi, Matki Jego: «… A Twoją duszę miecz przeniknie, aby na jaw wyszły
zamysły serc wielu» – Łk 2,33-35)
9)
Powrót do Nazaretu (…wypełnili …wrócili
– Łk 2,39)
10)
Dwunastoletni Jezus w świątyni (…Rodzice
Jego chodzili co roku do Jerozolimy… udali się… wracali… nie zauważyli Jego
[Jezusa] Rodzice… przypuszczając… uszli… szukali… nie znaleźli… wrócili…
szukając… odnaleźli Go… zdziwili się bardzo, a Jego Matka rzekła do Niego: «Synu, czemuś nam to uczynił? Oto ojciec
Twój i ja z bólem serca szukaliśmy Ciebie»… nie rozumieli tego… – Łk
2,41-50)
11)
Życie w Nazarecie (poszedł [Jezus] z
nimi… i był im poddany. A Matka Jego
chowała wiernie wszystkie te wspomnienia w swoim sercu. – Łk 2,51)
12)
Rodowód Najświętszej Panny (Łk 3,23-38)
13)
Nauka o prawdziwych krewnych Jezusa (…Jego
Matka i bracia… Twoja Matka i bracia… Moją matką
i… braćmi – Łk 8,19-21)
14)
Prawdziwie błogosławieni (…Błogosławione
łono, które Cię nosiło, i piersi, które ssałeś… – Łk 11,27-28)
|
[1] Poszczególne perykopy biblijne
cytowane są dla przejrzystości albo w całości, albo częściowo, ze wskazaniem
miejsc, w których mowa o Maryi, albo też bez cytatu, a jedynie przez podanie
samego miejsca występowania danego fragmentu – za pomocą obowiązujących
oznaczeń.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz