Zagadnienia z pedagogiki specjalnej - cz.5.

Niewidomy

Trzy rodzaje nie widzenia:

1. osoba niewidoma (od urodzenia; z 1 metra widzi to, co my z 20 metrów),
2. osoba ociemniała (w międzyczasie straciła wzrok),
3. osoba ślepa zupełnie (medyczna, bez poczucia światła).

Trzy rodzaje niewidomych (wg Róży Czackiej):

1. niewidomi, którzy rozumieją niezbędność wytężonego stałego wysiłku i poddający się tej oczywistości,
2. niewidomi, w zachowaniu których dominuje bierność, oczekiwanie na pomoc i poczucie krzywdy w razie nieudzielenia im pomocy (roszczeniowość),
3. niewidomi, u których współwystępują inne niepełnosprawności.

Tyflopedagogika

Tyflopedagogika (gr. typhlos - ślepy) – dział pedagogiki specjalnej, który zajmuje się osobami niewidzącymi, niedowidzącymi, wychowaniem i pracą z nimi.

Zmysł przeszkód

Zmysł przeszkód to zjawisko natury słuchowej akustycznej, wykluczone pochodzenie dotykowe. Zmysł przeszkód jest to mechanizm strukturalny, którego podstawą jest instynkt obronny, główne bodźce natury słuchowej, a uczucie muśnięcia na twarzy, które zjawia się po otrzymaniu ostrzegawczych sygnałów dźwiękowych jest wynikiem odruchowego procesu psychofizjologicznego.

Wyobrażenia surogatowe

Substancja przypadłości lub przypadłości substancji niemożliwe do poznania kompletnego (np. barwa dla niewidomego).

Wg Hitschmanna wyobrażenia surogatowe to prawie wszystkie treści świadomości odpowiadające przedmiotom, których momenty poglądowe nie mogą być spostrzeżone lub bywają spostrzeżone niedokładnie, niekompletnie.

Mechanizmy kompensacyjne niewidomych

Niewidomi nie mają zrekompensowanego wzroku w lepszym zmyśle słuchu! Jedynie zwiększają swoją uwagę na zmysł czynny. A zatem nie jest prawdą, że narządy kompensujące np. ubytek wzroku niewidomych, są lepiej wykształcone (jak głosiła teoria wikariatu). Podwyższona wrażliwość w odbiorze bodźców słuchowych osób niewidomych jest skutkiem ćwiczeń słuchu i orientacji w lokalizacji dźwięków. Jego funkcjonowanie polega na odczuwaniu lekkiego ucisku, kiedy napotykany jest przedmiot znajdujący się w ruchu lub spoczynku w niewielkiej odległości od twarzy.

Słuch, węch i dotyk stają się niejako dla niewidomych wzrokiem. Zmysł przeszkód pozwala poruszać się samodzielnie (gdy zbliżają się do przeszkody czują jakby delikatne muśnięcie).

Niewidomi uczą się świata pojęć, terminów przez analogię (kojarzą dźwięki z barwami).

Charakteryzują się podzielnością pamięci i uwagi.