Współczesna analiza i transpozycja świata dźwięków na
„kod plastyczny” jest ze wszech miar indywidualna i bardzo często ujęta w
formie abstrakcji. Korelacja obrazu z muzyką może opierać się na
cząstkowej analizie budowy kompozycji dźwiękowej i wiązać np. z zaledwie jednym
lub dwoma jej elementami konstrukcyjnymi. Rzadziej staje się odzwierciedleniem
większej ilości cech charakterystycznych. Najczęściej jest jednak pozbawiona
wnikliwej penetracji szkieletu konstrukcji muzycznej i opiera się na luźnej
interpretacji. Obrazy „muzyczne”, to wielokrotnie wizualizacja samego nastroju,
jaki nasunął się artyście pod wpływem danego utworu. Czasem skojarzenia są
proste, a nawet naiwne, ale bywają też i wyrafinowane, wieloznaczne,
symboliczne i odkrywcze.
Obraz nie może stanowić ścisłej integracji z muzyką,
jeśli nie jest poprzedzony kompetentną analizą kompozycji dźwiękowej. Trudno o
taką umiejętność bez wcześniejszego studium w tej dziedzinie, dlatego często
sugestia tytułu utworu lub nazwisko jego autora znacznie wpływają na tworzony
obraz. W przypadku braku wiedzy teoretycznej o elementach składowych dzieła
muzycznego lub choćby nieznajomość nazwy kompozycji muzycznej powodują, że plastyczna
interpretacja niejednokrotnie jest zupełnie oderwana od konkretnej ścieżki
dźwiękowej, choć nie do końca „antymuzyczna”... Rola muzyki w tym wypadku może
przejawiać się w samym tylko pobudzeniu do działania w sposób ze wszech
miar wolny, bez ograniczeń formalnych. Będąc zaledwie takim twórczym impulsem
niezwykle rozwija wyobraźnię i pozwala stworzyć autonomiczne, niepowtarzalne
dzieło (nawet dzieło sztuki).
Artysta zawsze działa subiektywnie, indywidualnie, według własnych
odczuć. Ten sam utwór muzyczny, który interpretuje na obrazie, za drugim razem
namalowałby z pewnością w inny sposób. Ilu odbiorców tej samej muzyki, tyle
relatywnie różnych dzieł, z których każde może być dobre i wyjątkowe.
Jak różnorodne są interpretacje i poruszenia pod
wpływem dźwięków świadczą obrazy przykładowo wybranych przeze mnie współczesnych
artystów polskich, których dzieła malarskie wiążą są z tematyką muzyczną:
·
Franciszek Kafel
Studia ukończył w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych na Wydziale
Grafiki w Katowicach: malarstwo w pracowni prof. Andrzeja Kowalskiego oraz
plakat w pracowni prof. Tadeusza
Grabowskiego.
W „muzycznych” obrazach przedstawia całe instrumenty lub ich fragmenty.
Często dokonuje plastycznej deformacji nut, kluczy wiolinowych i pięciolinii.
Kompozycje F. Kafla są tajemnicze, metaforyczne i abstrakcyjne. Wyrazista
stylistyka prac oddaje osobowość ich twórcy.
Przykładowe obrazy inspirowane muzyką, to: Szklany fortepian; Zaproszenie
do tańca; Mezzosopran (obraz poniżej).
Prezentowana reprodukcja, choć abstrakcyjna, nie do
końca jest zupełnie amorficzna. W polifonii barw dostrzec można rys tytułowej
„postaci” śpiewaczki. Płótno o bardzo intensywnych, ekspresyjnych barwach
oddaje moc wolumenu głosu operowego, dynamikę interpretacji solistki oraz
temperaturę emocji towarzyszących artystce i jej odbiorcom. Dzięki tym
wszystkim elementom widać wyraźną spójność obrazu z tematem.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz