Filozofia Boga - cz.2.

Bóg Plotyna

W poglądach filozofa widać przewagę wątka duchowego nad cielesnym. Sam Plotyn wstydził się ciała, wręcz gardził nim (czego wyrazem było nie zachowywanie higieny – po prostu nie mył się). Mówił, że istnieje Jednia (czyli coś dynamicznego i żywego), która wylewa się sama z siebie tworząc szczeble bytu aż do szczebla materii. Im dalej od Jedni, tym gorzej (tym mniej doskonale). Zadaniem człowieka jest wrócić, zdaniem filozofa, przez etyczne życie i kontemplację – do Jedni, wyzwalając się ze świata materii. Droga ku temu jest trzystopniowa:

Oczyszczenie → Oświecenie → Zjednoczenie

Na tym wzorcu bazuje mistyka chrześcijańska.

Ważna u Plotyna była kwestia emanacji: wypromieniowanie (dotyczy Jedni, która wypromieniowuje byty).

Św. Anzelm z Canterbury o Bogu i wierze

Św. Anzelm był mnichem. Jest ojcem scholastyki – nurtu szkolnego podejścia do zagadnień teologiczno-filozoficznych. Chodzi tu też o sposób prowadzenia i organizacji badań na temat Boga. Św. Anzelm jest autorem słów: fides quaerens intellectum – wiara szukająca zrozumienia. Dowód św. Anzelma dotyczący istnienia Boga jest uważany jako ratio. Potem tego typu dowody zostały nazwane jako demonstratio. W czasach św. Anzelma intelekt był rozumiany jako oświecany prze Boga. Dziś rozum jest inaczej pojmowany – jako oderwany od świata nadprzyrodzonego.

Św. Tomasz z Akwinu o Bogu i wierze

Św. Tomasz z Akwinu był mocno zakorzeniony w myśli Arystotelesa, ale są też wątki Platońskie. Św. Tomasz zaczyna od 5 dróg – "dowodów" na istnienie Boga. Wychodząc w rozumowaniu od świata dochodzi do Istoty – Boga. Pokazuje, że ludzki rozum jest zdolny do odkrycia faktu istnienia Boga, jeśli ma podejście wrażliwe duchowo i myślenie metafizyczne. To jest rodzaj prawdy, którą zdobywamy samym rozumem. Ale są też inne prawdy:

a) revelabilia – prawdy te byłyby odkryte, ale poprzez wiele błędów (np. nieśmiertelność duszy),

b) revelata – prawdy, do których nie da się dojść na drodze rozumu; one zostały objawione.

Koncepcja Boga św. Tomasza była bardzo Arytotelesowska (Bóg dobry, wszechwiedzący, prosty). Prostota Boga jest kluczowym atrybutem. Odkryciem św. Tomasza jest zagadnienie istnienia. Bóg jest u św. Tomasza czystym istnieniem. W każdym innym bycie jest istnienie i istota. Każdy z bytów musi otrzymać istnienie od Kogoś innego, który nie potrzebuje otrzymać istnienia (Boga). Bóg to czyste istnienie.

Św. Tomasz podał też argumenty za creatio ex nihilo.