Filozofia Boga - cz.3.

Bóg Kartezjusza

Metodyczne wątpienie to cecha jego poglądów. Kartezjusz chciał zbudować taką wiedzę, która będzie nienaruszalna.

Powiedział, że nie można liczyć na omylne zmysły. Jedyne idee, które go interesowały były jasne i wyraźne. Przypuszczał, że być może jakiś złośliwy demon nas myli. Jedyną i podstawową ideą, którą widział była idea "ja". Kartezjusz powiedział słynne: Cogito ergo sum – Myślę, więc jestem. Jest to intuicyjne poznanie, a nie wnioskowanie. To był niepodważalny punkt wyjścia w jego poszukiwaniach i rozumowaniu. Kartezjusz powiedział, że trzeba założyć, że istnieje dobry i prawdomówny Bóg, który go nie oszukuje. Bóg był fundamentem.

Myśliciel miał ambicję zbudować i umocnić metafizykę w obliczu rodzących się nauk.

Kartezjusz pytał jak można poznać w sobie Boga. Mówił, że istnieje w nas coś takiego jak idea nieskończoności (w umyśle). Ona jest śladem Boga w nas zdaniem Kartezjusza. Jest to idea wrodzona.

Bóg Pascala

Znakomity matematyk i filozof. Miał doświadczenie dwóch godzin mistycznych Boga – ognia jako Boga Abrahama, Izaaka i Jakuba, nie zaś Boga filozofów i uczonych.

Pascal powiedział: Serce ma swoje racje, które rozum nie zna. Był Kartezjanistą w stopniu poważnym, lecz ograniczonym. Tymi metodami nie da się bowiem badać spraw związanych z wiarą i Bogiem. Do spraw wiary nie nadają się metody matematycznego przyrodoznawstwa.

Kant o możliwości poznania Boga

Zderza się u niego racjonalizm w wydaniu Leibnitza i empiryzm Hume'a.

Do niego należy przewrót Kopernikański w stwierdzeniu, że to, co poznajemy dopasowuje się do naszej wiedzy o świecie. Nasz rozum jest wyposażony w kategorie, które dopasowują się do poznania. Są to:

a) formy naoczności, zmysłowości i fenomeny

b) kategorie intelektu (dwie najważniejsze to przyczyna i substancja).

Podważył zasadność dotychczasowej metafizyki.

Ten rodzaj poznania to filozofia transcendentalna (dotycząca naszego poznania). Cała metafizyka według Kanta to filozofia transcendentalna.

Bóg, według filozofa, to idea regulatywna w czystym rozumie człowieka (bo duszy nikt naocznie nie widział). Drugą ideą regulatywną jest świat. Lecz nikt nigdy nie widział świata w całości.

Najwyższą ideą świata, jednoczącą jest idea Boga. Jest ideą regulatywną, porządkującą nasze poznanie.

Kant mówił, że trzeba tak żyć, jakby Bóg istniał, bo inaczej nie osiągniemy szczęścia. Twierdził, że poznajemy zjawiska (fenomeny) i rzeczy same w sobie. Pytał czy jest możliwy sąd syntetyczny á priori (który rozszerza wiedzę bez dokonanego doświadczenia). Odpowiadał, że to pochodzi z umysłu, który narzuca pewne rzeczy (np. 5 + 7 = 12).