Zmartwychwstanie - cz.3.

Analizując temat zmartwychwstania warto dokonać refleksji dotyczącej materialnego ciała zmarłego Jezusa. Sam opis pustego grobu nie sposób uznać za przekonujący dowód zmartwychwstania.[1] Ronald Gregor Smith napisał: Jeżeli chodzi o historię, konieczne jest wyjaśnienie: Możemy spokojnie powiedzieć, że kości Jezusa leżą gdzieś w Palestynie. Wiara chrześcijańska nie zostaje zniszczona przez to stwierdzenie, przeciwnie, teraz dopiero, gdy to powiedzieliśmy, jesteśmy w sytuacji, w której możemy pytać o znaczenie zmartwychwstania jako integralnej części orędzia dotyczącego Jezusa.[2] Podobnie pisze Paweł Porębski: Mnie nie zaskoczy nawet informacja (…) o odkryciu grobu Jezusa i Jego kości![3] Dlaczego? Dlatego, że Jezus był człowiekiem i umarł cieleśnie jak człowiek. [Natomiast] jako Syn Boży w naturze Boga nie umarł, ale żyje wiecznie.[4] Pozostaje więc uczciwie stwierdzić, że widzenie pustego grobu dokumento­wało jedynie nieobecność zwłok. To logiczne. Wiara w zmartwychwstanie mogła, lecz nie musiała mieć związku z pustym grobem. Fakt opisu pustego grobu pociągnął jednak za sobą wiele prób szukania odpowiedzi na pytanie: jak to się stało, że grób został pusty i co mogło się stać z ziemskim ciałem zmarłego Jezusa?[5] W Piśmie Świętym znajdujemy zapis pogłoski o rzekomym wykradzeniu zwłok (Mt 28,13–15). W przypadku uznania tej plotki za prawdziwą można byłoby przyjąć hipotezę, że być może w ten sposób uczniowie chcieli zapobiec kultowi ciała Jezusowego przez Jego zwolenników.[6] Inny tor poszukiwań sugeruje Całun Turyński (o ile jest autentyczny). Badania wskazują na anihilację ciała. Biorąc pod uwagę tę naukową tezę twórca filozoteizmu podkreśla, że nie sposób postawić znaku równości między postacią energetyczną przetransformowanej materii martwego ciała ziemskiego a realnie istniejącym ciałem chwalebnym, odbieranym mistycznie jako transcendentny stan duchowy.[7] Zatem fizyczne zjawisko anihilacji absolutnie nie można uznać za zmartwychwstanie, które dotyczyło sfery duchowej. Jak było naprawdę z ciałem Jezusa wie tylko sam Bóg. Ludziom pozostają na tym polu rozważania i poszukiwania w wierze.

Znamienną rzeczą związaną ze zmartwychwstaniem jest to, że jako pierwsze ujrzały Chrystusa niewiasty (Mt 28,9–10; por. Mk 16,9). Fakt ten zanotowano w Ewangeliach, przez co wiara i postawa kobiet została bardzo pochwalona. Być może dla mężczyzn wiara w Zmartwychwstałego początkowo była o  wiele trudniejsza do przyjęcia z racjonalnego punktu widzenia (Mt 28,17). Doświadczenie dotyczyło bowiem Niewidzial­nego.[8] Jego obecność mogła być odbierana poprzez wiarę i znaki (Łk 24,30–31), a nie wiedzę. Uczniowie mogli mieć problem natury ludzkiej: brak racjonalnego zrozumienia. Podczas gdy Jezus pocieszał kobiety słowami: Nie bójcie się! (Mt 28,9), swoim uczniom wyrzucał brak wiary i upór, że nie wierzyli tym, którzy widzieli Go zmartwychwstałego (Mk 16,14). Wiara w zmartwychwstanie Chrystusa była już wyższym poziomem duchowym. Być może kobietom mogło być łatwiej uwierzyć dzięki intuicji. Podobnie i ludziom współcześnie żyjącym. Bazą jest bowiem rozwinięta, wielowiekowa teologia chrześcijańska. Natomiast apostołowie wobec Wielkanocy stanęli jak protoplaści, z koniecznością dokonania osobistego rozeznania niezwy­kłego Objawienia się ich Mistrza. Początkowo rozum mógł nie wspierać ich wiary. Mógł się z nią kłócić (por. Łk 24,36–43). Wiadomo przecież, że wszelkie zjawiska mistyczne to pewnego rodzaju „kłopot”. Rozeznanie duchowe było trudne i wymagające czasu (por. J 20,24–29). 

„Uderzenie” zmartwychwstaniem Pańskim, jakiego doznali wierzący w Mesjasza wprawiło ich początkowo w niemałe zmieszanie, a nawet przerażenie (Łk 24,22). Zdumienie nie wynikało z zaskoczenia, lecz przede wszystkim z trudności zrozumienia wydarzeń. Za życia ziemskiego Jezus mówił przecież uczniom o swym przyszłym zmartwych­wstaniu. Kiedy więc ono nastąpiło jako stan mistyczny, trudno było to wszystko logicznie poukładać, a tym bardziej użyć wobec niego jakichkolwiek słów. Chrystus ukazywał się bowiem w sposób przedziwny, niezwykły i niejednoznaczny[9]; obraz był nieostry i subiektywny[10]. Będąc już poza czasem i przestrzenią ziemską Chrystus był odbierany w różny sposób. Zakłopotanie apostołów ustępowało powoli, przemieniając ich samych. Jasność poznania rodziła się poprzez łaskę i wewnętrzne dochodzenie do Prawdy (por. Łk 24,45).[11] Moc wydarzenia powodowała chęć dzielenia się swoim świadectwem i przeżyciem, choć jego niezwykłość i nieuchwytność stanowiły barierę.

Trudności w werbalnym ujęciu, odmienność opisów i wątpliwa faktografia przekazu pierwszych autorów świadczą jak różnie odbierano zmartwychwstanie i jak złożone było to doświadczenie. Św. Paweł napisał: później [Chrystus] zjawił się więcej niż pięciuset braciom równocześnie (1 Kor 15,6). Świecki teolog wyjaśnia: Równocześnie w tylu miejscach Chrystus mógł być oglądany jedynie w sposób mistyczny[12]. Dzisiejsze rozważania coraz częściej i odważniej zaliczają chrystofanię do wydarzeń nadprzyrodzonych i objawień duchowych, które należałoby uznać za przedmiot wiary, nie tyle zaś poznanie zmysłowo-historyczne. Pogląd ten wpisuje się ściśle w filozoteizm (wiarę rozumną), a także w dochodzenie do Prawdy również i teologów z innych odłamów religijnych, jak Karl Barth (teolog kalwiński) czy Rudolf Bultmann (teolog ewangelicki).[13]

---

[1] P. Porębski, Odnaleźć Boga w sobie…, s. 178.

[2] Secular Christianity, Londyn 1966, s. 103 Collins [w:] J. McDowell, D. Stewart, Odpowiedzi na trudne pytania… , s. 73.

[3] P. Porębski, Wykłady teologiczne…, s. 469.

[4] Tamże, s. 485.

[5] Por. tamże, s. 484.

[6] Tamże, s. 485.

[7] Tamże, s. 469–470; 479–481; 485.

[8] P. Porębski, Wykłady teologiczne…, s. 482.

[9] Tamże, s. 473.

[10] Tamże, s. 483.

[11] P. Porębski, Odnaleźć Boga w sobie…, s. 183.

[12] P. Porębski, Wykłady teologiczne…, s. 533.

[13] Tamże, s. 472–473; P. Porębski, Odnaleźć Boga w sobie…, s. 180–181.